Onze reactie op het isolement is net een rouwproces. Eindelijk begrijp ik waarom ik zo heftig reageer op mensen die deze fase willen ‘omarmen’! Corona is soms heel direct verlies, dat maak ik helaas van dichtbij mee. Maar hoe wij reageren op deze periode van isolement, lijkt verdacht veel op een rouwproces. En dat is niet vreemd.

Er is aardig veel dat je in deze tijd (al dan niet tijdelijk) verliest: vrijheid, fysieke verbinding, en zekerheden. Uiteraard, we mogen in Nederland niet klagen. En we veranderen er zeker ook in positieve zin door. Maar waarom gaan mijn nekharen dan rechtovereind staan als mensen zeggen “we moeten deze periode omarmen…”? Ik word daar boos en gefrustreerd van! En eerlijk toegegeven: ik merk dat ik in die fase nog lang niet ben aanbeland.

Door te kijken naar de fases, zoals in een rouwproces, kan ik wat beter uitleggen waarom ik zo heftig reageer (ook aan mijzelf). En het geeft hoop over de fases die nog gaan komen: een rouwproces bestaat namelijk uit 5 fases, waar tussen je normaliter heen en weer gaat, totdat je meestal in fase 5 ‘bent’. De meeste mensen zullen deze fases, in verschillende snelheid en intensiteit doorlopen, omdat dit isolement simpelweg invloed heeft op iedereen.

Daarom een blog gewijd aan de impact van verlies, en hoe je daar mee om kan gaan. Ik zal de verschillende fases kort uitleggen:

In fase 1 staat ontkenning en ongeloof centraal. Als je naar veel regeringsleiders kijkt hoef ik dit denk ik al niet meer uit te leggen. Maar zelf herken ik ook het onwerkelijke gevoel als ik door de lege straten loop. Alsof je in een slechte film bent beland, en je morgen wakker wordt in de normale wereld. Het liefst wil je in deze fase doorgaan met wat je altijd deed.

Fase 2 staat in het teken van “boosheid en verzet”. Je wilt je verzetten tegen alle veranderingen, en kan een korter lontje hebben ten aanzien van kleine dingen (omarmen, HOEZO omarmen?!).

In fase 3 gaan we “onderhandelen, het gevecht aan met de realiteit”: we realiseren ons dat boosheid weinig zin heeft en proberen er actief een positieve draai aan te geven. Dit gebeurt landelijk al op grote schaal door alle mooie acties en initiatieven. Hard werken alsof je leven morgen ophoudt, of alle creatieve ideeën meteen willen uitvoeren past bij deze fase. Grenshantering is in fase 3 dus heel belangrijk, en een realistische blik op de ‘cirkel van invloed’.

Fase 4 is stiller: we worden wat somber en verdrietig. Je weet niet goed hoe je verder moet hierna, en je gevoel is eerder wat leeg en gelaten dan actief.

Fase 5 gaat om “aanvaarding van de realiteit”. Je kunt hierin koesteren wat je had, en berusten in hoe het nu is zonder het te willen veranderen. Misschien kun je zelfs genieten van het nieuwe dat deze verandering teweeg brengt. In deze fase merk ik dat ik herinneringen ophaal aan recente uitjes en vakanties, en dat ik ook geniet van de ‘simpelheid’ van dit moment. En wie weet, dat andere mensen in deze fase zeggen dat ze deze tijd omarmen?

En dan de hamvraag: heb ik algemene tips hoe je moet omgaan met verlies? Nee, dat doet iedereen op zijn of haar eigen manier. Wat wel werkt, is om goed voor je prefrontale cortex te zorgen, zodat je je emoties goed kan reguleren en ze niet door het dak gaan. Emoties en veranderingen kosten nu eenmaal energie, en hoe meer moe je bent, hoe emotioneler je vaak wordt en hoe eerder je daar last van hebt. Hoe doe je dat? Eigenlijk heel simpel: door te praten over je emoties, verbinding te zoeken, te bewegen, muziek te luisteren en afleiding te zoeken. En ook hier werkt het hebben van structuur en ritme uiterst goed. Bruno Bruins had aan zijn uitspraak “let een beetje op elkaar” dus eigenlijk mogen toevoegen: “en op jezelf!