Een waardegericht leven. Dat klink interessant maar wat houdt dit nu precies in, wat zijn de voordelen en hoe doe je dat? In dit artikel hoop ik je wat praktische antwoorden te geven op deze vragen.
Wat zijn waardes?
Waardes zijn een beetje ongrijpbaar, je kan ze niet aanwijzen. Tegelijk hebben jouw waardes een grote invloed op jouw leven. Je kan waardes zien als een soort kwaliteiten waarvan jij gelooft dat deze belangrijk zijn (voor jou). Waardes zijn concepten die verder gaan dan doelen. Voorbeelden van waarden zijn, loyaliteit, samenwerking, vriendschap, betrouwbaarheid. Als je gaat zoeken op internet vind je vast hele lijsten met waarden waaruit je kan kiezen. Handig, maar niet altijd even passend. Waardes zijn namelijk heel persoonlijk wat je er onder verstaat. Zo kan ik iets heel anders verstaan onder loyaliteit dan jij. Andersom kan ik zaken ook hele andere woorden geven dan jij. Vaar dus niet te veel op deze lijsten en bepaal vooral zelf je eigen bewoordingen als het gaat om jouw waardes.
Waardes beïnvloeden alle aspecten van je leven. Hoe je zaken beoordeelt, hoe je beslissingen neemt, hoe je reageert op situaties, waar je energie van krijgt en waar stress van. Elke minuut van de dag word je (onbewust) beïnvloed door jouw waardes.
Waarom is het belangrijk om je waardes te kennen?
Niet iedereen heeft dezelfde waardes. Vandaar dat sommige mensen die je kent anders op situaties reageren of op andere manieren werken dan jij. Er zijn op z’n minst drie goede redenen waarom het belangrijk is om jouw waardes te kennen:
- Je weet waar je onbewust stress van krijgt
- Je kan mogelijke conflictsituaties aan zien komen
- Je hebt een kompas in handen om een fijner leven te leiden
Hoe ontdek je jouw waardes, een eerste onderzoek
Het is dus een goed idee om te weten welke waardes voor jouw belangrijk zijn gezien de invloed op jouw leven. Welke waardes zijn belangrijk voor jou en welke waardes wil je altijd aan vast houden. Er zijn veel waardetests te vinden op het internet en in boeken. Zelf vind ik het altijd fijn om een eenvoudige, praktische en vooral laagdrempelige manier te hebben. Die is dan wel niet “volgens het boekje” maar in mijn ervaring kan dit net zo goed werken.
Je kan met een eerste onderzoek starten door antwoord te geven op de volgende vragen. Ik kies hier overigens de context “werk” maar voel je vrij om dit breder of anders in te vullen. Neem vooral de tijd hiervoor.
- Welke mensen inspireren jou of roepen een gevoel van respect bij je op? Welke waardes herken je in hen?
- Denk eens aan een moment waarop je lekker in je vel zat op je werk. Je was lekker in flow, had genoeg energie. Welke waardes waren toen aanwezig?
- Denk eens aan een moment waarop zaken niet zo lekker gingen. Je liep wellicht een beetje te balen, zat laag in je energie, het was worstelen. Welke waardes waren niet aanwezig?
Als het goed is heb je nu een aardig lijstje. Er rest nog één vraag:
- Wat vind jij belangrijk in je werk?
Je hebt nu een flinke lijst met waardes. Kies hieruit de vijf belangrijkste.
Hoe breng je jouw waardes in de praktijk
Nu is het tijd om met jouw top 5 aan de slag te gaan met een paar simpele opdrachten. Kies één van jouw waardes die je meer handen en voeten wil geven zodat jij meer gaat leven in lijn met deze waarde. Vraag jezelf nu af, wat kan ik doen om deze waarde meer op de voorgrond te zetten?
Hier is een voorbeeld om het wat makkelijker te maken. Stel jouw gekozen waarde is samenwerken. Neem dan een specifieke situatie uit het verleden waar deze waarde een beetje miste. Wat had je, achteraf, kunnen doen om meer in lijn met deze waarde te handelen. Wat zou de impact geweest zijn op jou en de mensen om je heen.
Doe hetzelfde voor een situatie die nog moet komen en waarbij je het idee hebt dat deze waarde jou kan helpen. Let wel, bedenk zo eenvoudig mogelijke acties. Hoe eenvoudiger hoe beter en hoe makkelijker uit te voeren.
Wanneer je dit eenmaal aan het oefenen bent kan je op het eind van de dag of de week kort reflecteren hoe het nu gegaan is. Hier zijn wat reflectievragen die wellicht helpen:
- Hoe anders heb jij je gedragen?
- Wat was de impact op jouw eigen gedrag en dat van anderen?
- Wat zou je nog meer anders kunnen doen om jouw waardes tot leven te laten komen en meer waardegericht te leven?
En vergeet niet…oefenen…oefenen…oefenen.
